Η διαταραχή αυτιστικού φάσματος, σύμφωνα με το διαγνωστικό σύστημα κατάταξης ψυχιατρικών και νευροαναπτυξιακών νοσημάτων DSM-5, χαρακτηρίζονται από:
♦ Δυσκολίες στην κοινωνική επικοινωνία και αλληλεπίδραση που εντοπίζονται συνήθως στο αυθόρμητο παιχνίδι με συνομηλίκους, στις δεξιότητες διαλόγου και αργότερα στην εφηβική και ενήλικη ζωή στη διατήρηση φιλικών επαφών και διαπροσωπικών σχέσεων.
♦ Επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές, επιμονή σε ρουτίνες και μια γενικότερη δυσκαμψία στη σκέψη του ατόμου.
♦ Δυσκολίες αισθητηριακής επεξεργασίας όπως η μη ανοχή του ατόμου σε οξύ ήχους, έντονα φώτα, η αναζήτηση οσμών, απτικών ή γευστικών ερεθισμάτων.
Συνήθως, οι δυσκολίες αυτές εμφανίζονται στην πρώτη παιδική ηλικία, έως τα 3 έτη, αλλά τα λειτουργικά προβλήματα, που προκύπτουν από τις διαταραχές αυτές, μπορεί να εντοπιστούν αργότερα.
Αρκετά άτομα με αναπτυξιακή διαταραχή εμφανίζουν «συμπτώματα» και από μικρότερες ακόμη ηλικίες, ανάλογα με τη βαρύτητα της εικόνας, ακόμη και από τη γέννηση.
Για αυτό το λόγο οι νευροαναπτυξιακές διαταραχές αυτές ονομάζονται Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος, γιατί καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα λειτουργικών και επικοινωνιακών δυσκολιών, διαφορετικών για κάθε παιδί.
Πως γίνεται η διάγνωση των διαταραχών αυτιστικού φάσματος; Υπάρχει ειδικό διαγνωστικό τεστ;
Η διάγνωση των Διαταραχών Αυτιστικού Φάσματος πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένους επαγγελματίες υγείας (Αναπτυξιολόγοι, Παιδοψυχίατροι) ή ιδανικά από διεπιστημονική ομάδα πολλών και διαφορετικών ειδικοτήτων.
Δυστυχώς μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν ειδικά αιματολογικά τεστ, που να οδηγήσουν στη διάγνωση του αυτισμού, αν και για κάποιους μικρούς ασθενείς, μπορεί να είναι χρήσιμος ένας μοριακός έλεγχος, λόγω πιθανών συνυπαρχουσών γενετικών προβλημάτων.
Αντίθετα τα κριτήρια διάγνωσης βασίζονται στην κλινική παρατήρηση της συμπεριφοράς του παιδιού, στην ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη (αναπτυξιακά ορόσημα), στις πληροφορίες που παραθέτουν οι γονείς, αλλά και σε ειδικά ανιχνευτικά εργαλεία.
Υπάρχει θεραπεία για τον αυτισμό;
Η μοναδική διαθέσιμη έως στιγμής θεραπεία είναι η πρώιμη διάγνωση και η πρώιμη παρέμβαση με ειδικά προγράμματα λογοθεραπείας, εργοθεραπείας, αισθητηριακής ολοκλήρωσης και ψυχοκοινωνικής εκπαίδευσης.
Επικουρικά στο πρόγραμμα πρώιμης παρέμβασης μπορούν να δράσουν επικουρικές μορφές θεραπείας, όπως είναι το θεατρικό παιχνίδι, η μουσικοκινητική, η θεραπευτική ιππασία κα.
Πολύ χρήσιμη βοήθεια για τις οικογένειες παιδιών με ΔΑΦ είναι και η συμβουλευτική οικογένειας από ειδικό Ψυχολόγο, ενημερωμένο για θέματα νευροαναπτυξιακών διαταραχών.
Πότε θα αναζητήσετε τη βοήθεια του ειδικού;
Συζητήστε με τον παιδίατρό σας ή αναζητήστε βοήθεια ειδικού, όταν το παιδί σας:
• έχει σημαντική καθυστέρηση λόγου-ομιλίας
• δεν γυρίζει στο όνομά του, δεν σας κοιτάζει στα μάτια
• δεν ζητά λεκτικά τα αντικείμενα που επιθυμεί
• μιλά για τον εαυτό του στο τρίτο πρόσωπο
• δεν δείχνει αντικείμενα με τον δείκτη, τα οποία κεντρίζουν το ενδιαφέρον του ή δεν κοιτάζει αντικείμενα που κάποιος άλλος δείχνει
• δεν ενδιαφέρεται ή δεν παίζει με άλλα παιδιά της ηλικίας του, απομονώνεται στο παιχνίδι
• σειροθετεί τα παιχνίδια του. Δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στις λεπτομέρειες των παιχνιδιών ή των αντικειμένων
• δεν αντιλαμβάνεται τα συναισθήματα των άλλων ή δεν μπορεί να επικοινωνήσει τα δικά του
• ηχολαλεί, επαναλαμβάνει λέξεις ή φράσεις στερεότυπα, χωρίς επικοινωνιακό ενδιαφέρον
• κάνει επαναληπτικές κινήσεις, στερεοτυπικά, μονότονα
• αντιδρά περίεργα σε οσμές, ήχους, υφές, γεύσεις
• δεν αναγνωρίζει το κοινωνικό πλαίσιο
• χάνει δεξιότητες που είχε προηγουμένως κατακτήσει
Τα συμπτώματα της ΔΑΦ μπορεί να περιλαμβάνουν προβλήματα επικοινωνίας, όπως:
• Δυσκολία στη χρήση και κατανόηση της γλώσσας
• Δυσχερεια συσχέτισης με ανθρώπους, αντικείμενα και γεγονότα. Για παράδειγμα, έλλειψη βλεμματικής επαφής ή σκόπιμης συμπεριφοράς
• Ασυνήθιστη ενασχόληση με παιχνίδια και άλλα αντικείμενα
• Δυσκολία με τις αλλαγές στη ρουτίνα ή στο γνώριμο περιβάλλον
• Επαναλαμβανόμενες κινήσεις του σώματος ή πρότυπα συμπεριφοράς, όπως το φτερούγισμα των χεριών, το στριφογύρισμα των μαλλιών, το ρυθμικό χτύπημα των ποδιών ή και πιο σύνθετες κινήσεις
Πίσω